Możliwości reagowania na społeczne i gospodarcze potrzeby związane z pandemią koronawirusa – to najważniejszy temat dzisiejszej wideokonferencji ministrów ds. spójności Unii Europejskiej. Minister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak podkreślała, że proponowane przez Polskę rozwiązania legislacyjne oferują państwom członkowskim większą elastyczność w przeznaczaniu funduszy unijnych na walkę z koronawirusem.
"Polska docenia inicjatywę Komisji Europejskiej Coronavirus Response Investment Initiative (CRII). Oferuje ona mierniki, które będą brane pod uwagę w walce z pandemią i jej społecznymi i ekonomicznymi skutkami – mówiła minister Małgorzata Jarosińska-Jedynak. – Dotychczasowe działania są jednak niewystarczające. Oczekujemy dalszych zmian i tego, że następny pakiet zostanie uzgodniony niezwłocznie" – podkreśliła minister.
Większa elastyczność to większa skuteczność
Polska proponuje dalsze zmiany dla sprawnej realizacji projektów oraz przepływów finansowych związanych z inwestowaniem funduszy UE. Nasz kraj przedstawił Komisji Europejskiej propozycje rozwiązań w tym obszarze. Nasze postulaty znajdują sprzymierzeńców wśród innych państw członkowskich. Wiele zgłaszało podczas dzisiejszej wideokonferencji potrzebę przygotowania kolejnego pakietu zmian w polityce spójności w odpowiedzi na obecny kryzys. Uzgodniono, że kluczowe propozycje zmian zostaną przekazane do Komisji Europejskiej, tak aby w najbliższym czasie móc rozpocząć prace.
Polska propozycja funduszowej szczepionki antywirusowej
- wprowadzenie możliwości podniesienia – na wniosek państwa członkowskiego – poziomu dofinansowania UE do realizowanych projektów o max. 10 pkt. proc. w stosunku do obowiązującego obecnie (maksymalne dofinansowanie UE to teraz 85 proc.) - środki mogłyby być kierowane na wkład krajowy (szczególnie na projekty MŚP),
- podniesienie poziomu płatności zaliczkowych dla lat 2020-23 o 1 pkt proc. (do 4 proc.) lub przesunięcie części zaliczki rocznej z 2021 na rok 2020 i wprowadzenie możliwości rozliczenia się z nich na koniec perspektywy, a nie przy rozliczeniach rocznych,
- przyspieszenie refundacji środków przez KE – z obecnych maksymalnie 60 dni do np. 20,
- rezygnację z korekt netto – ze względu na spodziewany kryzys gospodarczy, wszystkie środki nie rozliczone w danym roku powinny pozostać w dyspozycji państwa członkowskiego i być ponownie wykorzystywane,
- rozszerzenie katalogu inwestycji i zakupów, w szczególności w zakresie ochrony zdrowia, które można sfinansować z funduszy UE,
- ułatwienie przesuwania środków pomiędzy funduszami, programami, kategoriami regionów,
- wprowadzanie odstępstw w obszarze pomocy publicznej.
Pakiet antywirusowy - prace UE
Przyjęcie nowych propozycji legislacyjnych może znacząco ułatwić wykorzystanie funduszy unijnych nie tylko na bezpośrednią walkę z koronawirusem, ale przede wszystkim na łagodzenie jego negatywnego wpływu na gospodarkę. Podobne rozwiązania były z dobrym efektem stosowane w perspektywie 2007-2013 przy łagodzeniu skutków kryzysu z 2008 r.
Jak podkreśliła prezydencja chorwacka, podsumowując spotkanie, kluczowe jest maximum elastyczności przy jak najmniejszych obciążeniach administracyjnych. Covid-19 nie ma granic. W czasach bez precedensu, potrzeba bezprecedensowych działań.
O kolejnym pakiecie legislacyjnym związanym z koronawirusem ministrowie ds. spójności mają rozmawiać ponownie w połowie przyszłego tygodnia.